سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي
عنوان دستاورد: گندم دیم رقم آفتاب
نام موسسه: تحقيقات كشاورزي ديم
نام واحد همكار: مراکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان هاي کهگيلويه و بويراحمد، گلستان، اردبيل، لرستان، ايلام، کردستان، خوزستان، خراسان رضوی، آذربایجان غربی، فارس، موسسه تحقيقات کشاورزي ديم کشور (مراغه) و موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر(کرج)
شرح چكيده:
رقم آفتاب در سال زراعي 88-1387 در قالب شانزدهمين خزانه بين¬المللي HRWYT در ايستگاه¬هاي گچساران و گنبد ارزيابي شد. این رقم جديد، سپس در پروژه سه ساله آزمايشات يکنواخت سراسري (92-1389) ارزيابي گرديد. رقم آفتاب در اين دوره سه ساله نسبت به شاهد کوهدشت در ايستگاه¬هاي ايلام، خرم¬آباد، گچساران و گنبد به‌ترتيب با 6/30، 9/11، 1/9 و 8/2 درصد افزايش محصول نشان داد. این رقم جديد از لحاظ معيار پايداري عملکرد ميانگين رتبه، داراي بهترين رتبه (رتبه يکم) بوده و از انحراف معيار رتبه و ضريب تغييرات درون مكاني بسيار کمي، حتي نسبت به رقم سازگار کوهدشت، برخوردار بود.
نتايج حاصل از اجراي پروژه¬هاي تحقيقي- تطبيقي در مناطقي از حوزه¬هاي تحت پوشش ايستگاه¬هاي گنبد و مغان، مويد 5/4 درصد برتري عملکرد دانه رقم جديد نسبت به ارقام کوهدشت و کريم در مزارع کشاورزان بوده است. رقم مورد نظر با تيپ رشد بهاره داراي ميانگين ارتفاع بوته 78 سانتي¬متر و وزن هزاردانه 8/35 گرم بوده و نسبت به بيماري‌هاي زنگ زرد، زنگ قهوه‌اي و فوزاريوم سنبله از مقاومت خوبي برخوردار است. به‌طور متوسط، 8/22 درصد برتري عملکرد دانه، 5/4 گرم افزايش وزن هزار دانه و دو روز زودرسي از وجوه برجسته اين لاين نسبت به شاهد کوهدشت در آزمايش پيشرفته در ايستگاه¬هاي گچساران، گنبد، خرم¬آباد و ايلام بوده است.
رقم آفتاب از لحاظ صفات مهم كيفي: حجم نان، حجم رسوب، شاخص گلوتن، سختي دانه، درصد جذب آب و درصد پروتئين دانه نسبت به رقم كوهدشت برتري دارد. عملکرد دانه و کيفييت آرد برتر و همچنين صفات زراعي مناسب، آن است.
تشريح خلاصه مزايا و اثر بخشي دستاورد:
با فرض تحقق حدود 50 درصد از تفاوت¬ عملكرد دانه رقم جديد نسبت به رقم شاهد (187 کيلوگرم در هکتار) در مزارع زارعين و با احتساب قيمت10500 ريال براي هر کيلوگرم گندم، به ازاي هر هکتار کشت اين رقم، معادل 1963500 ريال ارزش افزوده نصيب كشاورزان خواهد شد.