سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي
عنوان دستاورد: گندم نان آبی رقم شوش
نام موسسه: اصلاح و تهيه نهال و بذر
نام واحد همكار: مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استانهای خوزستان (اهواز و صفی آباد دزفول)، سیستان وبلوچستان(زابل و ایرانشهر)، فارس (داراب)، لرستان (خرم آباد)
شرح چكيده:
رقم جدید شوش حاصل از برنامه مشترک تحقيقاتي بین موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر و مرکزتحقیقات بین المللی ایکاردا است. رقم نارین در سال زراعی ۸۵-۱۳۸۴ در قالب آزمایش مقدماتی مقایسه عملکرد Preliminary Yield Trial)) به همراه ۳۱۸ لاین و رقم در سه ایستگاه خرم آباد، دزفول و داراب مورد ارزیابی قرار گرفت و به‌دلیل برتری عملکرد دانه نسبت به ارقام شاهد در هر سه ایستگاه انتخاب و به آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته ( Advanced Wheat Yield Trial) وارد شد.
آزمایش سازگاری در سال زراعی 186-1385، در سه ایستگاه خرم آباد، دزفول و داراب و در قالب پنج آزمایش با ۱۱۰ لاین مورد انجام پذیرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که رقم جدید داراي پایداری عملکرد دانه در ایستگاههای مورد ارزیابی بوده و به عنوان رقم برتر در فرآیند تکثیر بذر و بررسيهاي تحقیقی- تطبیقی و ترویجی قرارگرفت.
این رقم به نژادهاي فيزيولوژيك زنگ زرد در مناطق با شدت بیماری بالا (زرقان، ساري، مشهد، كرج، مغان ، اسلام آباد و اردبیل )، مقاوم (MR40-o) است. رقم جدید در مرحله گیاه کامل نسبت به بيماري زنگ قهوه اي گندم در مناطق مورد ارزيابي (اردبیل، گرگان، ساری، کلاردشت و اهواز) داراي واكنش مقاومت تا نيمه حساسيت در شرايط مزرعه است.
از نظر کیفیت نانوایی این رقم در گروه بسیار خوب قرار دارد و درصد پروتئين آن 4/12 درصد است. بررسی های تحقیقی- ترویجی در مزارع زارعین اقلیم جنوب کشور نیز حاکی از برتری این رقم است رقم جدید در یک آزمایش تحقیقی- ترویجی که در استان خوزستان ، نشان داد که از لحاظ میانگین عملکرد نسبت به ارقام چمران و ویریناک، به بترتیب با میانگین عملکرد ۵۲۸۰ در برابر با ۴۳۴۰ و ۳۹۲۷ کیلوگرم در هکتار ۲۲ و ۲۶ درصد برتری در بالاترین کلاس آماری قرارگرفت. رقم جدید در شرایط آین آزمایش تحقیقی-ترویجی، شش روز نسبت به شاهد چمران زودرس تر و نسبت به رقم ویریناک (رقم بسیار زودرس در منطقه خوزستان) تنها دو روز دیررس تر بوده است.
تشريح خلاصه مزايا و اثر بخشي دستاورد:
از نظر اقتصادی با توجه به تفاوت¬ عملكرد دانه رقم جديد نسبت به رقم شاهد (124کيلوگرم در هکتار) و با احتساب قیمت 11500 ريال براي هر کيلوگرم گندم، در صورت کشت این رقم در سطحی حدود 100 هزار هکتار افزایش درآمد ناخالص حدود 143 میلیارد ریال ( 100000هکتار 143کیلوگرم ×11500 ریال) را شاهد خواهیم بود.