درباره مرکز
درباره مرکز
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
- سال تاسیس:
قدمت تاسیس هسته اولیه تحقیقات کشاورزی استان به سال 1340 برمیگردد. ولی رسما مرکز تحقیقات کشاورزی در سال 1370 و مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام جهاد سازندگی در سال 1369 تاسیس و در سال 1381 این دو مرکز با هم ادغام شده اند.
در 27 اسفند 1394 نیز مرکز تحقیقات کشاورزی و مرکز آموزش استان با هم ادغام گردیدند
- ماموریتهای اصلی:
تحقیق و پژوهش بر روی مشکلات رایج کشاورزی منطقه و ارائه راهکارهای علمی برای حل آنها
بدون شک استان آذربایجان شرقی بعنوان یکی از قطبهای کشاورزی و دامپروری کشور شناخته شده و تحقیقات اصولی و کاربردی در این حوزه، نقش مهمی جهت رسیدن به اهداف و وظایفی که بر عهده وزارت جهاد کشاورزی گذاشته شده است را دارا میباشد.
مرکز تحقیقات آذربایجانشرقی در جهت اجرای وظایف محوله در حال حاضر(سال 1392) با 44 نفرعضو هیئت علمی و 78 نفر کارشناس محقق مشغول فعالیت میباشد و جدا از سمینارها و برنامه ارائه یافتههای تحقیقاتی که جزء برنامههای ضروری مرکز میباشد و طی آن فعالان بخش اجرایی کشاورزی منطقه را در جریان آخرین دستآوردهای تحقیقاتی قرار میدهد، به طور میانگین در سال 150 طرح تحقیقاتی در دست اجرا داشته که نتایج آنها در قالب مقالات علمی پژوهشی در سمینارها، کنفرانسها و مجلات داخلی و خارجی ارائه میشود.
مروری بر فعالیتهای پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
دستاوردهای شاخص در بخش تحقیقات زراعی و باغی
- معرفی 4 رقم جدید زردآلو برای اولین بار در کشور به نامهای آیباتان، اردوباد ، نصیری ، مراغهای
- معرفی دو رقم تجاری بادام دیرگل با نامهای اسکندر و آراز- ارزیابی ژنوتیپهای موجود و اقدام برای آزاد سازی شش رقم جدید و پرمحصول زردآلو از بین آنهاست که مطالعات صفات رویشی و زایشی، سازگاری منطقه ای (در سطح کشور)، قابلیت خشکباری، قابلیت انبارمانی و ترانسپورت و تعیین بهترین پولینایزر برای آنها در دست اقدام است. این ژنوتیپها عبارتند از: اسکو (414)، عجب شیر (464)، کشکسرای (269)، مرند (177)، جلفا (390) و تسوج (190)
- تهیه پروتکل تکثیر انبوه بادام از طریق کشت بافت و دانش فنی
- مشارکت در معرفی رقم گلرنگ پاییزه پدیده و گل مهر ، گلرنگ بهاره گلدشت از تودههای بومی آذربایجانشرقی (میانه)، مشارکت در معرفی رقم گلرنگ صفّه- مناسب کشت بهاره مناطق مختلف استان با تحمل به کمبود آب اواخر فصل، رقم کلزا احمدی
- معرفی واریته سنتتیک یونجه از تودههای بومی آذربایجان
- تولید بذر پرورشی غلات (گندم و جو) در طبقات 1 و 2 به ارزش وزنی حدود 1300 کیلوگرم (گندم)، 650 کیلوگرم (جو) و بذر مادری یونجه به ارزش وزنی حدود 480 کیلوگرم (ناخالص)
- مشارکت در معرفی گندم نان رقم های نارین، پیشگام، اروم و زارع- مناسب برای شرایط آبیاری معمول و مناطق سرد
- دستیابی به پایه امیدبخش القای پاکوتاهی در زردآلو
دستاوردهای شاخص در بخش تحقیقات منابع طبیعی
- جمعآوری و شناسایی حدود 320 گونه گیاه دارویی در استان و اهلی نمودن گیاهان دارویی
- ارائه شیوه کنترل مکانیکی مهمترین آفت درختان جنگلی در ارسباران به نام پروانه برگخوار دم قهوهای بلوط که منجر به مهار این آفت در چند سال اخیر شده است.
- معرفی گونه جدیدی از نماتدهای پاتوژن حشرات برای اولین بار در دنیا با نام علمی Steinernema arasbaranense Nikdel, Niknam & Ye
- شناسایی بیش از 100 گونه درختی و درختچهای جنگلهای ارسباران
- شناخت مناطق اکولوژیک استان آذربایجان شرقی و دستیابی به مولفههای اصلی نیاز رویشگاهی گونههای مهم جنگلی ارسباران
- شناسایی و جمع آوری فلور گیاهان استان و تاسیس هرباریوم جامع گیاهان آذربایجان و تشکیل موزه حشرات جنگلها و مراتع استان با حداقل 1200 گونه حشره که تعداد زیادی از آنها برای اولین بار از ایران گزارش شده است.
دستاوردهای شاخص در بخش تحقیقات خاک و آب
- تشکیل کارگروه پژوهشی مدیریت اراضی شور دشت تبریز از بهمن ماه 1389
- تدوین برنامههای مطالعاتی و پژوهشی استفاده پایدار از اراضی شرق دریاچه ارومیه
- تهیه برنامههای توسعهای، مطالعاتی و پژوهشی جهت کاهش اثرات خشکسالی
- تهیه نقشه طبقهبندی و استعداد خاکهای استان (با همکاری موسسه تحقیقات خاک و آب)
- طبقه بندی خاک و انجام مطالعات تناسب اراضی در دشتها و پایاب سدهای استان و نظارت بر مطالعات خاکشناسی و تشکیل کارگروه مشترک با شرکت آب منطقهای استان
- تعیین نیاز آبی و ارائه روشهای مناسب آبیاری از نظر بهبود راندمان مصرف آب و عملکرد محصولات زراعی و باغی
- تعیین حدود بحرانی عناصر غذائی برای محصولات مختلف و همکاری با سازمان جهاد کشاورزی در تهیه نقشههای حاصلخیزی خاکهای استان
- تحقیق و توصیه روشهای مناسب مصرف کودهای بیولوژیک و شیمیایی برای افزایش عملکرد کمی و کیفی محصولات زراعی و باغی
دستاوردهای شاخص در بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
- طرحهای آبخیزداری (دستاورد: کاهش رسوبات از 7/6 تن به 1/5 تن در هکتار)
- احیاء 240 هکتار از اراضی مارنی تخریب شده درمنطقه خواجه
- ذخیره نیم میلیون متر مکعب از روانابهای حاصله و تزریق آن به آبهای زیرزمینی
- احیاء 300 هکتار از مراتع، ایجاد 400 هکتار جنگلکاری دیم از درختان صنعتی و باغی
- بهرهوری از سیلاب در افزایش پوشش گیاهی و افزایش تولید در آبخوان تسوج
- تأثیر پخش سیلاب بر کیفیت و کمیت آبهای زیرزمینی
- ایجاد سامانههای سطوح آبگیر باران برای احداث باغات دیم در اراضی شیب دار - حصول نتایج چشمگیر در کاهش آب آبیاری مورد نیاز نهال از 1500 لیتر به حدود 90 لیتر در سال (راندمان حدود 90%)
دستاوردهای شاخص در بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
- طراحی و ساخت ماشین قابل حمل جهت جمع آوری نیوماتیک سوسک کلرادو در مزارع سیبزمینی
- طراحی و ساخت دستگاه خشککن انگور
- طراحی و ساخت دستگاه خشک کن هوشمند با قابلیت اعمال منحنی دمایی برای یافتن شرایط بهینه خشک شدن محصولات کشاورزی- عکسبرداری از مراحل مختلف خشک شدن- توزین نمونه به صورت آنلاین
- طراحی و ساخت دستگاه خشککن گردو و بررسی کارآیی آن درمقایسه با روش سنتی
- استفاده از تایرهای کم عرض تراکتور در کلیه عملیات زراعی (در مناطقی که کشتهای ردیفی انجام می گیرد)
- کم خاک ورزی کشت کلزا (معرفی روشی برای صرفه جویی در مصرف انرژی، آب و حفظ ساختمان خاک)
- معرفی و توسعه کنترل بهینه تریپس پیاز با استفاده از سمپاش میکرونیر نسبت به سمپاشهای دیگر
- ارزیابی و تعیین عملکرد ماشینهای مرکب (چند منظوره)
دستاوردهای شاخص در بخش تحقیقات علوم دامی
- بهبود خصوصیات ارثی و قابلیتهای تولیدی گونههای بومی پرورشی طیور در استان
- دستیابی به گروههای همگن فنوتیپی بلدرچین، مرغ مروارید، غاز و بوقلمون
- تعیین توان و پتانسیل تولیدی و تولیدمثلی گونههای بومی بلدرچین، مرغ مروارید، غاز و بوقلمون
- ساخت دستگاه جوجه کشی صنعتی تخم غاز باراندمان بالای 85% برای اولین بار در ایران
- بررسی و تعیین ترکیبات شیمیایی و انرژی خام خوراک دام و طیور در استان آذربایجانشرقی
- شناسایی و بررسی گیاهان مورد استفاده زنبور عسل در مناطق مختلف استان آذربایجانشرقی
- استفاده از فناوریهای نوین (تلقیح مصنوعی، بیوتکنولوژی و انرژی هستهای) در افزایش راندمان تولید طیور
- انتشار دستورالعملهای ترویجی در مورد : پرورش مرغان مروارید – بلدرچین- بوقلمون، گیاه خار شتر در جیره غذایی بز، تعیین مناسبترین سن کشتار در برههای نر نژاد قزل، استفاده از ضایعات لپه در جیرههای غذایی نیمچههای گوشتی
دستاوردهای شاخص در بخش تحقیقات گیاهپزشکی
- کشف و نامگذاری شش گونه زنبور پارازیتوئید از مناطق مختلف کشور
- معرفی و ارزیابی خسارت پسیل پیازبه عنوان آفت جدید در مزارع پیاز
- کشف و نامگذاری یک گونه زنبور پارازیتوئید جدید برای اولین بار در دنیا برای کنترل
بیولوژیک شپشکهای گیاهی
- تهیه نقشه پراکنش علفهای هرز مزارع گندم و جو در استان به منظور تسهیل مدیریت کنترل آنها
- تعیین پراکنش بیماریهای مهم همانند زنگ سیاه گندم، نماتد سیستی سیب زمینی، جاروک بادام،آتشک گلابی و نماتدهای غلات
- توسعه دانش فنی پرورش عوامل کنترل بیولوژیک مانند زنبور تریکوگراما، کنههای شکارگر وسنهای شکارگر مفید
- مشارکت در طراحی و ساخت دستگاه جمعآوری نیوماتیک سوسک کلرادو و تله صوتی آبدزدک
برنامههای تولیدی دانشبنیان :
- تولید بذور گندم آبی به مقدار 100 تن در ایستگاه تحقیقاتی ملکان
- تولید بذور گندم دیم به مقدار 100 تن در ایستگاه تحقیقاتی تیکمه داش رقم " هما"
- تولید نهال زردآلو و هلو به تعداد 10000 اصله عدد در ایستگاه تحقیقاتی ملکان
- تولید نهال پسته به تعداد 3000 اصله در ایستگاه تحقیقاتی تسوج
- تولید 5000 قطعه جوجه بوقلمون یک ماهه در ایستگاه تحقیقاتی تاتار
- تولید 16 تن گندم و 22 تن جو در ایستگاه تحقیقاتی خسرو شاه
- تولید 500 قطعه جوجه غاز یکروزه در ایستگاه تحقیقاتی ملکان
- تکثیر ژنوتیپهای اصلاح شده بلدرچین، مرغ مروارید و مرغ مرندی به تعداد 3000 قطعه