به گزارش روابط عمومی سازمان تات مرتضی گل محمدی افزود: با توجه به شرایط اقلیمی مطلوب امسال، پیش بینی می‌شود تولید مرکبات کشور با افزایش ۲۰ درصدی مواجه شود. مصرف سرانه مرکبات در ایران حدود ۵۶ تا ۶۰ کیلوگرم است. برخلاف بسیاری از کشورها که مصرف مرکبات به شکل فرآورده‌هایی مانند آب‌میوه یا مربا رواج دارد، در ایران مصرف تازه‌خوری اولویت دارد.
گل محمدی در ادامه درباره شاخص‌های برداشت و کیفیت مرکبات گفت: یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای تعیین زمان برداشت، نسبت قند به اسید میوه است. این عدد در نارنگی و پرتقال باید بین ۷ تا ۸ باشد تا محصول از نظر فیزیولوژی و تغذیه‌ای به بلوغ کامل برسد. برداشت زودهنگام می‌تواند موجب عرضه میوه‌های نارس در بازار شود که هم کیفیت مصرفی را کاهش می‌دهد و هم ماندگاری آن را در انبار تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. از طرفی برداشت دیرهنگام نیز ضایعات را افزایش می‌دهد.
وی همچنین به پدیده‌ای به نام سبززدایی اشاره کرد و توضیح داد: برای ورود زودهنگام برخی میوه‌ها به بازار، از ترکیباتی استفاده می‌شود که رنگ سبز میوه را به زرد تغییر می‌دهند. این ترکیبات اگرچه ضرری برای سلامت انسان ندارند، اما محصولی که به این روش آماده می‌شود، از نظر قند طبیعی و کیفیت کلی به بلوغ کامل نرسیده است. به همین دلیل، میوه‌هایی که تحت عملیات سبززدایی بودند باید وارد بازار مصرف شوند و به‌هیچ‌وجه در انبار نگهداری نشوند.
معاون پژوهشی مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی تأکید کرد: در سال‌های اخیر با توسعه آموزش‌های تخصصی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، میزان ضایعات باغات مرکبات در کشور به میزان ۵۰ تا ۷۰ درصد کاهش‌یافته است. به‌عنوان‌مثال در استان مازندران که قطب تولید مرکبات کشور است، ضایعات از ۳۰ درصد به حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش‌یافته است.
وی بر ضرورت رعایت شاخص‌های استاندارد برداشت تأکید کرد و گفت: برداشت میوه‌ها در زمان مناسب، نه‌تنها کیفیت مصرفی را ارتقا می‌دهد، بلکه ماندگاری آنها را در انبارها افزایش داده و از هدررفت محصولات جلوگیری می‌کند.
در ادامه برنامه جواد فتاحی مقدم معاون پژوهشی پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری در برنامه رویش گفت: تمام تلاش تولیدکنندگان باغی معطوف به افزایش کیفیت میوه و دستیابی به قیمتی مناسب برای محصولات است. این امر مستلزم توجه به عوامل پیش از برداشت و همچنین رعایت اصول پس از برداشت است. کیفیت میوه نه‌تنها در ظاهر آن بلکه در خصوصیات درونی آن نیز اهمیت دارد، و این موضوع در بازارهای جهانی نیز موردتوجه ویژه‌ای قرار گرفته است.
وی افزود: مرکبات در ایران از تنوع بالایی برخوردارند و زمان برداشت آنها متفاوت است. می‌توان به ارقام زودرس مانند نارنگی‌های میاگاوا و هاشیموتو که از اوایل شهریور برداشت می‌شوند، تا ارقام دیررس مثل پرتقال والنسیا که تا اردیبهشت سال بعد روی درخت باقی می‌مانند اشاره کرد. رعایت زمان مناسب برداشت از مهم‌ترین عوامل حفظ کیفیت محصول است. این مسئله نه‌تنها حقوق مصرف‌کننده را تأمین می‌کند، بلکه باعث عرضه میوه‌ای با طعم و کیفیت مطلوب می‌شود.
فتاحی مقدم توضیح داد: یکی از شاخص‌های مهم برداشت مرکبات، نسبت قند به اسید است. این نسبت در پرتقال‌ها باید حداقل ۶.۵ باشد تا برای مصرف نوبرانه مناسب باشد و برای شرایط نگهداری باید ۷ به بالا باشد. در نارنگی‌ها نیز این شاخص معمولاً بین ۷ تا ۸ است. در مناطق جنوبی کشور، این نسبت به دلیل شرایط اقلیمی می‌تواند یک درجه بالاتر باشد.
وی با تأکید بر اهمیت نحوه برداشت گفت: هرگونه بی‌دقتی در فرایند برداشت می‌تواند خسارت‌های قابل‌توجهی در مراحل پس از برداشت ایجاد کند. پوست مرکبات به‌شدت حساس است و آسیب‌های مکانیکی مانند خراش یا زخم می‌تواند منجر به پوسیدگی میوه شود. رعایت مواردی نظیر استفاده از قیچی‌های مخصوص نوک‌گرد، توجه به زمان مناسب برداشت (هنگام خشک‌بودن پوست میوه و عدم وجود شبنم)، و جداسازی میوه‌های آسیب‌دیده از محصولات سالم بسیار ضروری است.
فتاحی مقدم ادامه داد: میوه‌ها باید به‌صورت جداگانه و با حداقل فشار فیزیکی در جعبه‌های کیسه‌های برداشت قرار گیرند. همچنین ضروری است که میوه‌های برداشت شده پیش از انتقال به سردخانه به طور اولیه سورت شوند تا میوه‌های آسیب‌دیده یا ریزش یافته با میوه‌های سالم مخلوط نشوند. این اقدامات ساده ولی بسیار مهم می‌تواند میزان ضایعات را به حداقل رسانده و کیفیت میوه را حفظ کند.
وی خاطرنشان کرد: استفاده از انبارهای فنی استاندارد با عایق‌بندی، دما، رطوبت و تهویه مناسب نقش زیادی در حفظ کیفیت میوه و کاهش ضایعات انباری دارد. همچنین استفاده از پوشش‌های پلی‌اتیلنی مناسب، واکس‌های استاندارد و مواد حفاظتی (قارچ‌کش) ویژه پس از برداشت نیز ضمن حفظ طعم مطلوب و تازگی میوه طی نگهداری، به طور چشمگیری میزان ضایعات پوستی و پوسیدگی میوه را کاهش خواهد داد.